Zmiany w przywilejach dawców krwi i jej składników w tym osocza.
Życie w realiach pandemicznych nauczyło nas, że nie jesteśmy bezradni wobec choroby COVID-19. Wśród licznych aktywności wspierających walkę z koronawirusem szczególną uwagę należy zwrócić na krwiodawstwo, które skutecznie wspomaga leczenie osób potrzebujących krwi, a także zarażonych wirusem SARS-CoV-2. Każdy z nas spełniając odpowiednie warunki, może dołożyć cegiełkę pomocy i oddać krew lub jej składniki w tym osocze, dla tego też warto zapoznać się ze zmianami w przywilejach udzielanych krwiodawcom.
Ustawa z dnia 21 stycznia 2021 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2021 poz. 159) wprowadziła korzystniejsze rozwiązania dla honorowych dawców krwi w okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii (obecnie od 14.03.2020 r. dnia ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego):
– wydłużenie zwolnienie od pracy lub nauki w dniu oddania krwi oraz zwrot utraconego zarobku na zasadach prawa pracy o dzień następny po oddaniu krwi.
W przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii honorowemu dawcy krwi, który oddał krew lub jej składniki, w tym osocze po chorobie COVID-19, przysługują uprawnienia do zwolnienia od pracy oraz zwolnienia od wykonywania czynności służbowych przysługuje w dniu, w którym oddał krew lub jej składniki oraz w dniu następnym. Jest to czas przeznaczony na oddanie krwi w stacji krwiodawstwa lub przeprowadzonych zaleconych przez tę stację okresowych badań lekarskich, jeśli nie można ich przeprowadzić w wolnym czasie. Nieobecność w pracy związana z oddawaniem krwi ma charakter płatny, pracownik zachowuje prawo do pełnego wynagrodzenia na zasadach obowiązujących przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop. Zwolnienie pracownika z pracy w danych dniach oznacza, że zwolniony jest z całych dniówek, choćby kończyły się one dnia następnego. Dni wolny udzielone przez pracodawcę pracownikowi będącemu krwiodawcą, nie powodują dla pracownika negatywnych skutków w zakresie emerytur i rent. Okres ten jest bowiem uwzględniany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych zarówno przy ustalaniu prawa, jak i wysokości świadczeń emerytalno-rentowych.
– ulga w wysokości 33% na przejazdy w komunikacji krajowej środkami publicznego transportu zbiorowego.
Honorowemu dawcy krwi, który oddał co najmniej 3 donacje krwi lub jej składników, w tym osocze po chorobie COVID-19, przysługuje ulga w wysokości 33% na przejazdy w komunikacji krajowej środkami publicznego transportu zbiorowego:
a) kolejowego w 1 i 2 klasie pociągów osobowych i pospiesznych oraz autobusowego w komunikacji zwykłej i przyspieszonej,
b) kolejowego w 2 klasie pociągów innych niż osobowe i pospieszne
– na podstawie biletów jednorazowych.
Uprawnienie przysługuje przez 6 miesięcy od dnia wystawienia zaświadczenia przez centrum krwiodawstwa i krwiolecznictwa. Uprawnienie do korzystania z ulgi na przejazdy przysługuje także przez okres 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy także w przypadku oddania co najmniej 3 donacji krwi lub jej składników, w tym osocze po chorobie COVID-19, przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy. Warunkiem skorzystania z ulgi jest wydane zaświadczenie potwierdzające oddanie co najmniej 3 donacji krwi lub jej składników, w tym osocze po chorobie COVID-19, w okresie stanu zagrożenia epidemicznego.
Honorowy dawca krwi, któremu przysługuje ulga na przejazd, o którym mowa powyżej jest obowiązany do uiszczenia dopłaty w wysokości stanowiącej różnicę między należnością za pełnopłatny przejazd w klasie 1 a należnością za pełnopłatny przejazd w klasie 2. Dokumentem poświadczającym uprawnienia, o których mowa jest zaświadczenie potwierdzające co najmniej 3 donacje wydane przez Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa, Wojskowe Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa MON lub Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa MSWiA.
Powyższej ulgi nie stosuje się do komunikacji miejskiej.
Powyższe wyliczenie stanowi jedynie ogólne opracowanie i nie stanowi wiążącej porady prawnej.
Opracował r.pr. Kamil Giedrys